De menstruatiecyclus

Deze animatie toont de structuurveranderingen van het baarmoederslijmvlies in de loop van de menstruatiecyclus.

• Het verloop van de menstruatiecyclus begrijpen.
• De verschillende karakteristieke verschijnselen van alle fasen van de menstruatiecyclus beschrijven.
• Het verband tussen de eierstokcyclus en de baarmoedercyclus laten zien.

Een gemiddelde menstruatiecyclus duurt 28 dagen. De menstruatiecyclus wordt geregeld door de eierstokken die op hun beurt ook weer een cyclus doorlopen. De eierstokken zijn verantwoordelijk voor:

• de afscheiding van diverse hormonen, de oestrogenen en het progesteron;
• de ontwikkeling van de follikels waarvan er één rijpt om een eicel uit te stoten wat de ovulatie kenmerkt.

Tegelijk met de menstruatiecyclus vindt de cyclus van het baarmoederslijmvlies plaats. Het baarmoederslijm is een afscheiding van de baarmoederwand die min of meer viskeus is al naargelang het moment binnen de menstruatiecyclus. Dit slijm maakt het afhankelijk van de mate van viscositeit mogelijk dat zaadcellen de baarmoederholte binnengaan.

De dag dat de menstruatie begint wordt men ongesteld of gaat men menstrueren. Een menstruatie duurt gemiddeld 5 dagen (dag 1 t/m dag 5). Deze komen overeen met een afname van het baarmoederslijm dat zich manifesteert door het dunner worden van het baarmoederslijmvlies wat gepaard gaat met de afvoer van bloed. De menstruaties worden veroorzaakt door een afname van de concentratie van de door de eierstokken geproduceerde hormomen.

Tussen dag 6 en dag 14 vindt de proliferatiefase plaats waarin het baarmoederslijmvlies zich herstelt en verdikt dankzij de eierstokhormonen, de oestrogenen.

Het baarmoederslijm is maximaal viskeus maar begint vloeibaarder te worden naarmate de proliferatiefase vordert.

Op dag 14 stoot het follikel een eicel uit in de trechter van de eileider. Deze eicel zou een bevruchting kunnen ondergaan. Het baarmoederslijm is vloeibaar.

Tussen dag 14 en 28 vindt de secretiefase plaats waarin het baarmoederslijmvlies zich verder ontwikkelt met de vorming van de klieren die glycogeen en slijm afscheiden. Het baarmoederslijmvlies is dan volledig ontwikkeld. Deze fase wordt gestuurd door het progesteron, het tweede vrouwelijke eierstokhormoon. Deze fase maakt het mogelijk een eventueel embryo onder goede omstandigheden op te nemen om zijn toekomstige ontwikkeling zeker te stellen. Het baarmoederslijm wordt weer vloeibaar.

Bij uitblijven van bevruchting vindt er opnieuw een cyclus plaats.