Kniepeesreflex

Deze animatie toont de zenuwcircuits bij een medullaire spierrekkingsreflex: de kniepeesreflex.

• Toelichten welke structuren een rol spelen bij de spierrekkingsreflex.
• Inzicht krijgen in de voortgang van de zenuwboodschap door de verschillende structuren die een rol spelen bij de reflexreactie te bekijken.
• Onderscheid maken tussen de sensorische en motorische zenuwbanen.
• Inzien wat het begrip reflexboog inhoudt.

Een reflex is een onwillekeurige reactie op een stimulus. Een spierrekkingsreflex is een medullaire reflex die wordt waargenomen na mechanische stimulatie van de achillespees.

Door mechanische stimulatie van de achillespees gaat de dijspier zich strekken. Door deze strekking worden sensorische receptoren diep binnenin de spier gestimuleerd. Deze genereren een centripetale zenuwinstroom die in de richting van het ruggenmerg beweegt via de afferente sensorische vezels van de beenzenuw.

Ter hoogte van het ruggenmerg volgt de zenuwinstroom de dorsale wortel tot aan de medullaire grijze stof. Hier maakt een synaptische verbinding de transmissie van de zenuwinstroom  naar een motorneuron mogelijk, van waaruit een centrifugale zenuwinstroom wordt gegenereerd.

Deze instroom volgt vervolgens de ventrale wortel via de efferente, of motorische, vezels van de beenzenuw.  De zenuwinstroom beweegt in de richting van het effectororgaan voor de reflexactie van de strekspier van de dij (Beenquadriceps). De reactie van het effectororgaan is een contractie die resulteert in het strekken van het been.

Een zenuw is dus opgebouwd uit zowel afferente als efferente vezels.

Tegelijkertijd wordt ter hoogte van de grijze stof van het ruggenmerg de zenuwinstroom doorgestuurd naar de remmende interneuronen, die ervoor zorgen dat de activiteit van de the motorneuronen van de antagonistische buigspieren (beenbiceps) vermindert.

Kort samengevat: bedenk dat de zenuwinstroom begint in een spier en, na het doorlopen van het ruggenmerg, terugkeert naar een spier. Hierbij volgt het een lus die soms met een boog wordt vergeleken. Deze baan wordt vaak aangeduid met de term reflexboog.

Het testen van deze reflex maakt het mogelijk om na te gaan of bij een trauma van de wervelkolom het ruggenmerg onbeschadigd is gebleven.